Habemus vallum

Moitas veces o esquecemos, pero o que de verdade caracteriza aos milleiros de asentamentos castrexos que trufan o pais é unha realidade ben singular: están pechados, rodeados de murallas. Un xeito de vivir que tiña que imprimir carácter e que foi unha constante na nosa historia. De feito, a maioría dos europeos viviron rodeados de foxos, gabias e cercas dende comezos da Idade do Ferro ata ben entrada a Época Contemporánea. Mesmo algúns o seguen facendo, e non hai máis que botar a vista á nosa querida cidade de Lugo.

As murallas dos castros galegos son impoñentes, con esa forma de xigantescos noiros verdes. Pero o terrón, como unha cortiza protectora, non fai máis que agochar estruturas complexas e sofisticadas. Para os arqueólogos, escavar esas construcións monumentais nunca foi doado. Fai falta técnica, coñecemento e moita determinación. Pero unha vez que saen... ai, amigo, dasche conta de que o longo camiño que te espera está xa aberto!

Paramento interior da muralla da croa do Castro de Viladonga en proceso de escavación

Demostrando que a aparición de achados importantes o último día de traballo é algo máis que unha lenda urbana de arqueólogos de salón, este venres, ás portas da fin de semana, saíu o paramento interior da muralla da croa. E foi sorprendente, porque o fixo a unha cota máis alta do esperado, o que indica que, nesta zona do cinto amurallado, o pano pétreo ten moita potencia e está mellor conservado do que pensábamos inicialmente.

Aparición do paramento interno da muralla baixo o sedimento e os niveis superficiais

Como é habitual en moitas cercas castrexas, este paramento atópase achanzado, o que o dota dun rechamante aspecto ao "pirámide escalonada". Esta foi unha solución propia dos talentosos pedreiros e mestres de obras galaicos. Con este sistema, podían erguer o muro a favor de fachada e sempre dispoñían dunha base ancha que mantiña estable esa gran masa e os seus recheos. Unha proba máis de que, aqueles que inzaron sobre a chaira o gran castro, querían, podían e sabían facer as cousas ben.