domingo, 14 de junio de 2020

As persoas e os traballos (I): Miguel López Marcos e a restauración

Gran parte da renovada imaxe de Viladonga débese a Miguel Ángel López Marcos (Soria, 1963). Nos seus ombreiros pousa a difícil tarefa de dirixir os traballos de restauración deste emblemático castro desde o ano 2016.

Restaurador, pero tamén Arqueólogo pola Universidade Autónoma de Madrid, é coñecido internacionalmente polas súas espectaculares intervencións en Exipto, concretamente en Luxor, a onde se despraza varios meses ao ano para dirixir a recuperación e restauración da estatuaria colosal do templo de Amenofis III.

Pero a Miguel, malia o seu impresionante "cursus honorum", tamén podemos consideralo un arqueólogo galego, un membro máis da tribu. Desde o ano 1995 está intensamente implicado na nosa actividade arqueolóxica, dirixindo escavacións, sendo o responsable de proxectos de restauración e deseñando plans de posta en valor en todo tipo de bens culturais: castros, como Baroña, San Cibrán de Lás, Elviña ou Vigo; xacementos romanos, como o campamento da Ciadella; fortalezas medievais, como o castelo da Rocha Forte, en Compostela; e mesmo actuacións sobre elementos icónicos da cultura popular e a mística galega, como a Pedra de Abalar.



Trazando un caracol e voltando a Viladonga, Miguel comentaba a pé de castro que o obxectivo prioritario do traballo de restauración desta campaña é "estabilizar o escavado na actuación anterior, como as cabanas cos muros inclinados ou os pavimentos de pedra, así como rematar a intervención do alxibe". En todo caso, recalca, "a restauración, a medio prazo, sempre vai a estar comprometida polo gran problema de conservación estrutural que ten o castro: a materia prima, un tipo de pedra cun grao de xistosidade tan alto que empobrece a súa calidade". Na súa opinión, outro dos problemas radica na sobreescavación histórica que sufriron os niveis arqueolóxicos, co consecuente rebaixe dos niveis de ocupación e o descalzamento de moitos muros. Como resultado "a verdade é que agora, na maioría do xacemento, nin siquera sabemos por onde pisaban os castrexos".

Por último, atrévese a comentar a situación actual do Patrimonio Cultural galego "un conxunto de bens numerosísimo e, polo tanto, difícil de controlar". Para el, a solución pasa, precisamente, por esa vía "establecer un maior control a todos os niveis, dende as medidas preventivas ata a calidade técnica dos proxectos". E pon como exemplo un triste e recente suceso, a agresión sufrida polo camiño de acceso ao Castro de Baroña, un lugar que coñece ben posto que foi o director de restauración nas últimas cinco campañas. "Neste caso, calquera tipo de restauración ten que facerse con criterios actuais e reversibles, e sempre baixo a dirección de profesionais titulados e cualificados. De non ser así, o mellor é non facer nada, deixar as cousas como están, porque se non os danos serían definitivos e irreparables". Unha interesante reflexión, a da influencia das malas praxis na conservación do Patrimonio Cultural, que nunca perde actualidade.


No hay comentarios:

Publicar un comentario