Novo ciclo de portas abertas

Estamos ás portas dunha desas datas "aldaba" do noso calendario: unha vez rematado o antroido, un novo tempo, de días máis longos, terá agromado non noso vivir cotián. Son xornadas moi aptas para o goce das actividades ao aire libre e a xeira aos sitios históricos, por iso abrimos un novo ciclo de visitas guiadas ao complexo arqueolóxico de Viladonga: castro, museo e escavación arqueolóxica.

Loxicamente, o Plan de Divulgación oriéntase de xeito preferente ao público escolar (Primaria, ESO, Bacharelato), pero ten cabida calquera grupo organizado: mundo sénior, asociacións, peñas de amigos, etc.

Os días programados para este novo ciclo de portas abertas son:

- Luns, 2 de marzo.

- Martes, 3 de marzo.

- Venres, 6 de marzo.

Lembrade que, en todo caso, Castro e Museo estarán sempre abertos, e que podedes achegarvos calquera día, soas, en parella ou en grupo. Mesmo se pode concertar a visita fóra dos días antes citados, que se distinguen dos habituais porque arestora ofrecemos un emocionante percorrido pola escavación arqueolóxica, comentada por técnico especializado.

Para concretar visita, que pode levar obradoiro incorporado, resulta imprescindible contactar co Museo a través do teléfono 982 870160 ou o e-mail museo.viladonga@xunta.gal.

Un grupo de alumnos de ESO visita a escavación arqueolóxica

Moi grandes

Moi grandes... e con pedras pequenas. Xa o dixen, e me repito, que as restauradoras están feitas doutra pasta: laboriosas, ensimesmadas, móvense nun mundo afastado do ir e vir de bolsas ateigadas de cerámica. En calquera escavación son moi de seu e forman unha caste un pouco allea ao "trajín" diario, pero tremendamente fascinante.

E algo dos herméticos reloxeiros suízos latexa nelas cando as vexo aí, emparedando a vella muralla do croa. Sempre laboriosas, caladas e coidando sen parar das súas amigas, as pedras.

 Cristina traballando na restauración do segundo chanzo da muralla Norte

Pablo e o "pedra a pedra" que define a restauración de Viladonga

Pedra a pedra

Son días de traballo no Sector 2, cincuenta metros do paramento da muralla que están a ser restaurados mediante anastilose. E non resulta nada fácil: a cerca que cingue a croa do Castro estaba formada, na súa cara interior, por unha monumental parede achanzada de cachotes de lousa, asentados a seco. De tanto en tanto, ese monótono telón liso rachábase e daba paso ás escaleiras que permitían subir ao adarve. Estos sistemas de acceso arrincaban dunha vía perimetral que percorría, como un camiño de rolda inferior, o bordo da masa edificada. 

Co tempo, o calello fíxose cada vez máis estreito e mesmo, nas fases finais de ocupación, ficou virtualmente inutilizado. As traseiras das novas vivendas gabearon polo paramento da muralla e, nos fríos amenceres de invernía, xa ninguén soñaba con ver a neve dos cumes do leste, apoiado no parapeto do adarve.

Agora, pedra a pedra, pequena lousa a pequena lousa, volvémoslle a vida e recuperamos o aspecto impoñente da vella coroa de Viladonga.

Candela e Nemesio, restauran, pedra a pedra, o paramento da muralla

Vista da zona de traballo na muralla do Sector 2

Augalevada

No mundo da arquitectura popular galega o termo "augalevada" ou, máis común,  "lovada de auga" fai referencia ao último tramo da presa antes de embocar no muíño. Naqueles que tiñan cubo ou balsa, depósitos axuntados á traseira da construción, normalmente consistía nuha canle de pedra coidadosamente elaborada, ás veces ergueita sobre un muro ou sinxelos piares de cachotería.

A canle descuberta na escavación do Sector 1 do Castro de Viladonga , lembra, por estrutura e función, a ese tipo de pequenos acueductos, de nomes tan fermosos, propios da arquitectura popular.

Unha imaxe da canle. Ao fondo da foto  atópase o alxibe

  

A nosa "lovada de auga castrexa" discorre polo piso do angosto calello situado entre o paramento interior da mura e as traseiras das estruturas rectangulares que, ao final da ocupación do poboado, remataron por construírse virtualmente axuntadas a unha defensas daquela xa amortizadas.

Malia atoparse aínda no nunha fase inicial da escavación, parece evidente que esta canle debe poñerse en relación co alxibe descuberto na campaña do 2018. O seu obxectivo consistía en recoller a auga que escorregaba polo calello procedente da muralla e as cubertas das casas, e conducila ata o gran depósito soterrado, colaborando de xeito moi enxeñoso no seu abastecemento.

A "augalevada" de Viladonga, a liña de saída dunha tradición que dura dous mil anos.